Hypoadrenocorticisme kan worden onderverdeeld in primaire en secundaire vormen.

De primaire vorm, bekend als de ziekte van Addison, ontstaat door onvoldoende productie van corticosteroïden, met name mineralocorticoïden (vooral aldosteron) en glucocorticoïden (vooral cortisol). De meest voorkomende oorzaak van de ziekte van Addison is een immuungemedieerde destructie van de bijnierschors, wat resulteert in een tekort aan zowel glucocorticoïden als mineralocorticoïden. In sommige gevallen is alleen een tekort aan glucocorticoïden aanwezig, wat bekend staat als atypisch hypoadrenocorticisme.

Secundair hypoadrenocorticisme, veroorzaakt door een disfunctie van de hypofyse, leidt tot een tekort aan adrenocorticotroop hormoon (ACTH). Dit is een zeer zeldzame oorzaak van hypoadrenocorticisme bij honden en resulteert meestal alleen in een tekort aan glucocorticoïden.

De bijnier zelf is verdeeld in een cortex en een medulla. Ongeveer 75% van de bijnier bestaat uit de cortex, die op zijn beurt is onderverdeeld in drie regio's: de innerlijke zona reticularis, de daaropvolgende zona fasciculata, en de buitenste zona glomerulosa (zie Figuur 1). Deze drie zones zijn verantwoordelijk voor de productie van verschillende steroïde hormonen.

Figuur 1- Diagram dat de architectuur van de bijnier laat zien.

Aldosteron is het belangrijkste mineralocorticoïde hormoon en wordt geproduceerd door de zona glomerulosa. De afgifte ervan wordt deels gereguleerd door zowel het renine-angiotensinesysteem (Figuur 2) en de belangrijkste functie ervan is het controleren van bloedvolumes door de regulering van lichaamselektrolyten. Honden met een tekort aan aldosteron hebben lage natrium- en/of verhoogde kaliumniveaus, samen met een laag bloedvolume. Klinisch kan dit zich uiten als uitdroging, gastro-intestinale symptomen, bradycardie en spierzwakte.

Cortisol is het belangrijkste glucocorticoïde hormoon dat wordt afgescheiden door de zona reticularis en fasciculata. De afgifte ervan staat onder controle van ACTH, afgescheiden door de voorste hypofyse, die op zijn beurt wordt gereguleerd door de afgifte van CRH uit de hypothalamus (Figuur 2).

Cortisol kan worden beschouwd als het hormoon dat het lichaam beschermt tegen de langetermijneffecten van stress. Klinisch leidt een tekort aan cortisol tot gewichtsverlies, gebrek aan eetlust, bloedarmoede en lage bloedsuikerspiegels.

Figuur 2 - Diagram dat de regulatie van Aldosteron en Cortisol weergeeft

Hoewel bijna elke hond, van een puppy tot een oudere patiënt, het potentieel heeft om gediagnosticeerd te worden met hypoadrenocorticisme, kunnen aanwijzingen worden verkregen door beoordeling van de signalement.

Primaire hypoadrenocorticisme wordt doorgaans vastgesteld bij jongere tot middelbare leeftijd honden, en teefjes lijken vaker getroffen te zijn dan reuen. Ook wordt gedacht dat ras een rol speelt, specifieke predisposities zijn onder andere:

• Standaardpoedels
• Bearded Collies
• Nova Scotia Duck Tolling Retrievers
• Portugese Waterhonden
• Leonbergers
• Deense Doggen
• West Highland White Terriers
• Rottweilers
• Wheaten Terriers

Onderzoek naar de wijze van overerfbaarheid van hypoadrenocorticisme lijkt te wijzen op een genetische aanleg bij veel van deze rassen.

Honden met hAC kunnen zich presenteren met een niet-specifieke voorgeschiedenis van vage klinische symptomen die goed reageren op niet-specifieke behandeling.

In het bijzonder moet het vermoeden van een arts worden gewekt als een patiënt zeer positief gereageerd op intraveneuze vochttherapie. Echter, vanwege het gebrek aan specificiteit van klinische symptomen kan hypoadrenocorticisme gemakkelijk verward worden met andere, meer voorkomende, ziekten. Dit heeft ertoe geleid dat hAC de informele bijnaam 'De Grote Bedrieger' heeft gekregen. Ziekten die zich op een vergelijkbare manier kunnen presenteren als hAC zijn onder andere acute nierinsufficiëntie, acute pancreatitis, infectieuze enteritis en hepatitis, om er een paar te noemen (Tabel 2).

​ ​