Multimodale behandeling van pijn bij paarden.

Niveau 1 bevat NSAID’s en andere medicatie zoals tramadol, gabapentine en paracetamol (off label use). Het zijn vooral de NSAID’s die als eerste worden gebruikt. De medicijnen uit deze groep hebben veelal ook een anti-inflammatoir effect.

De productkeuze wordt bepaald door o.a. kosten, beschikbaarheid en bekendheid. Daarnaast zijn er producten uit deze groep die door de paardeneigenaren zelf toe te dienen zijn.

Onderstaande tabel geeft weer welke werkzame stoffen in niveau 1 vallen en welke producten uit het Dechra assortiment daarbij horen:

Werkzame stof	Dechra product	Klik op de afbeelding voor meer informatie en de SPC:
Fenylbutazon	Equipalazone (pasta & poeder)
Flunixine	Cronyxin
Meloxicam	Novacam paard  Meloxidolor 20 mg/ml
Ketoprofen
Carprofen
Firocoxib
Paracetamol
Tramadol
Gabapentine
Vedaprofen

Op niveau 2 worden naast de middelen uit niveau 1 ook opioïden gebruikt bij onvoldoende effectieve pijnbestrijding. Butorfanol en buprenorfine zijn geregistreerd voor paarden, waarbij buprenorfine alleen voor niet voedselproducerende paarden. Morfine en fentanyl zijn niet geregistreerd, maar staan wel op de lijst van 6 maanden wachttijd. Methadon is niet geregistreerd voor het paard en staat ook niet op de 6 maandenlijst.

Het gebruik van opioïden i.c.m. α2-agonisten geeft een synergetisch effect, waardoor sedatiemiddelen in een lagere dosis gebruikt kunnen worden. Butorfanol is erg effectief voor viscerale analgesie (acute koliek), buprenorfine vooral voor postoperatieve analgesie en morfine en methadon voor somatische analgesie.

Onderstaande tabel geeft weer welke werkzame stoffen in niveau 2 vallen en welke producten uit het Dechra assortiment daarbij horen: 

Werkzame stof	Dechra product	Klik op de afbeelding voor meer informatie en de SPC:
Butorfanol	Butomidor
Buprenofine	Bupredine multidose
Methadon
Morfine

Op niveau 3 worden er nog altijd (mits er geen contra-indicaties zijn) NSAID’s gebruikt, evt i.c.m. opioïden. Wat op niveau 3 extra wordt toegepast, zijn lokale anesthesietechnieken; epidurale anesthesie / analgesie, regionale anesthesie aan het hoofd, verdoving bij wonden (wondkatheters) etc.

Onderstaande tabel geeft weer welke werkzame stoffen in niveau 3 vallen en welke producten uit het Dechra assortiment daarbij horen: 

Werkzame stof	Dechra product	Klik op de afbeelding voor meer informatie en de SPC:
Lidocaïne / Mepivacaïne 2%	Mepidor
Xylazine	Sedaxylan Sedazine 10%
Detomidine	Detosedan Domidine
Ketamine	Anesketin
Bupivacaïne

Op niveau 4 wordt er naast voorgaande toepassingen, ook gebruik gemaakt van een ‘constant rate infusion (CRI)’.

Vooral bij patiënten waar lokale anesthesietechnieken niet haalbaar / mogelijk zijn door pijn of lokalisatie, wordt dit regelmatig toegepast. Bij een CRI worden diergeneesmiddelen aan constante infuussnelheid toegediend.

Ketamine is een NMDA-receptor antagonist (pijnstillend) en voorkomt centrale sensitisatie. Lidocaïne heeft een lokaal anesthetisch effect in zowel het perifeer als centraal zenuwstelsel. Daarnaast voorkomt het perifeer hyperalgesie en centraal sensitisatie. De α2-agonisten zorgen voor een goede viscerale analgesie.

Onderstaande tabel geeft weer welke werkzame stoffen in niveau 4 vallen en welke producten uit het Dechra assortiment daarbij horen: 

Werkzame stof	Dechra product	Klik op de afbeelding voor meer informatie en de SPC:
Ketamine	Anesketin
Alpha2-agonisten	Detosedan Domidine Sedaxylan Sedazine Rominervin

Niveau 5 bevat de zenuwstimulatietechnieken die additioneel toegepast kunnen worden bij paarden met pijn. Een voorbeeld in de praktijk is het gebruik van zenuwstimulatietechnieken bij headshakers.