Hoe wordt hyperthyreoïdie bij katten gediagnosticeerd?
De diagnose van hyperthyreoïdie bij katten vraagt om bewijs van aanhoudend verhoogde concentraties schildklierhormonen samen met een of meer van de typische klinische symptomen. Om dit aan te tonen, moeten de signalen en de voorgeschiedenis worden beoordeeld, een lichamelijk onderzoek worden uitgevoerd, en moeten de resultaten van bloedonderzoeken worden bekeken.
Wat zijn de meest voorkomende klinische symptomen bij katten met hyperthyreoïdie?
Aangezien schildklierhormonen veel lichaamssystemen beïnvloeden, zijn er verschillende klinische symptomen geassocieerd met hyperthyreoïdie bij katten. De meest voorkomende klinische symptomen zijn (Carney, 2016):
Een struma (vergroting van de schildklier) kan ook voelbaar zijn bij lichamelijk onderzoek. Naarmate de grootte van de schildklier toeneemt, neemt ook de waarschijnlijkheid toe dat hyperthyreoïdie aanwezig is (Boretti et al., 2009).
Als de diagnose een meting van schildklierhormonen vereist, waarom dan toch verdergaan met aanvullende biochemische tests?
Routinematige biochemische tests helpen bij het identificeren van niet-specifieke veranderingen die een diagnose van hyperthyreoïdie bij de kat kunnen ondersteunen. Het kan ook helpen bij het uitsluiten van gelijktijdige ziekten die zich op een vergelijkbare manier kunnen presenteren.
Katten met hyperthyreoïdie vertonen meestal verhoogde niveaus van de leverenzymen alanine-aminotransferase (ALT) en alkalische fosfatase (ALKP). Het is belangrijk op te merken dat de stijging evenredig moet zijn met de toename van totaal T4. Als de toename van ALT en/of ALKP significant groter is dan de toename van totaal T4, of als GGT verhoogd is, kunnen verdere tests van de leverfunctie nodig zijn.
Chronische nierziekte (CKD) en diabetes mellitus (DM) kunnen leiden tot vergelijkbare klinische symptomen als die van hyperthyreoïdie. Bovendien kunnen de aanwezigheid van CKD of DM naast hyperthyreoïdie gevolgen hebben voor de behandeling van de hyperthyreoïdie.
Daarom is het essentieel om bij het eerste onderzoek naar hyperthyreoïdie te kijken naar de aanwezigheid van deze ziekten.
Welke specifieke endocriene tests worden het meest gebruikt bij de diagnose van hyperthyreoïdie bij katten?
1. Totaal T4
Totaal T4 moet worden gebruikt als de eerste screeningstest bij de diagnose van hyperthyreoïdie. Het is kosteneffectief en legt een basislijnniveau vast vóór de behandeling. Een serumconcentratie van totaal T4 >60 nmol/l is diagnostisch voor hyperthyreoïdie, hoewel het belangrijk is op te merken dat referentie-intervallen kunnen verschillen tussen individuele laboratoria.
Het meten van een verhoogde serumconcentratie totaal T4 bevestigt ongeveer 90% van de gevallen van hyperthyreoïdie. Het betekent echter dat het totaal T4 binnen het referentie-interval kan vallen bij ongeveer 10% van de katten met hyperthyreoïdie. Dit wordt meestal gezien bij vroege of mild aangetaste gevallen of bij katten met gelijktijdige niet-schildklierziekte (NTI), bijvoorbeeld chronische nierziekte (CKD).
2. Vrij T4
Als de diagnose niet is bevestigd met een totaal T4-test, kan een vrij T4-test worden uitgevoerd. De vrij T4-test meet alleen het gedeelte van T4 dat metabolisch actief is en niet gebonden is aan dragerproteïnen. De niveaus van vrij T4 worden minder beïnvloed door niet-schildklierziekten. Het meten van vrij T4 omvat een meer complexe techniek genaamd evenwichtsdialyse, dus deze test is meestal duurder.
Sommige niet-hyperthyreoïde katten kunnen een hoog vrij T4 hebben, dus het is belangrijk om vrij T4 te meten in combinatie met totaal T4 (bij voorkeur in hetzelfde bloedmonster) om de diagnostische specificiteit te verbeteren. Bijvoorbeeld, tot 20% van zieke euthyreoïde katten hebben verhoogde concentraties vrij T4. Deze katten hebben meestal een overeenkomstig totaal T4 in de onderste helft van, of onder, het referentie-interval.
Het meten van vrij T4 alleen kan leiden tot een fout-positieve diagnose van hyperthyreoïdie. Over het algemeen gesproken, als u passende klinische symptomen waarneemt, een totaal T4 in de bovenste helft van het referentie-interval meet en een vrij T4 boven het referentie-interval meet, dan duidt dit op hyperthyreoïdie. Raadpleeg voor meer informatie het diagnosestroomdiagram.
