- 2024 UK Pet Obesity Report. UK Petfood. https://www.ukpetfood.org/spotlight-on-obesity/new-uk-pet-food-obesity-report-2024.html
- BVA, BVNA, BVZS and BEVA policy position on obesity in dogs, cats, horses, donkeys and rabbits. January 2020. https://www.bva.co.uk/media/3270/bva-bvna-bvzs-and-beva-policy-position-on-obesity-in-dogs-cats-horses-donkeys-and-rabbits-full.pdf
- Roudebush P, Schoenherr WD, Delaney SJ. An evidence-based review of the use of therapeutic foods, owner education, exercise, and drugs for the management of obese and overweight pets. J Am Vet Med Assoc. 2008;233(5):717–725. [PubMed: 18764704]
- Kanji N, Coe JB, Adams CL, Shaw JR. Effect of veterinarian-client-patient interactions on client adherence to dentistry and surgery recommendations in companion-animal practice. J Am Vet Med Assoc. 2012 Feb 15;240(4):427-36. doi: 10.2460/javma.240.4.427. PMID: 22309015.
- Weight loss planner for Dogs. UK Petfood. https://www.ukpetfood.org/spotlight-on-obesity/monitoring-your-pet-s-weight/help-your-dog-lose-weight-worksheet.html?_fr=f91919e4 . Accessed March 17th 2025.
Over obesitas praten met hondeneigenaren: hoe heeft u een constructief gesprek?
Met één op de twee honden in het Verenigd Koninkrijk die kampt met obesitas1, is obesitas bij honden een veel voorkomende aandoening die gezondheidsrisico's en welzijnsproblemen met zich meebrengt voor de getroffen honden.
Het bespreken van het gewicht van een hond kan soms een gevoelig onderwerp zijn voor eigenaren, waarbij ze zich veroordeeld of beschuldigd kunnen voelen.
Het bespreken van dit onderwerp hoeft echter niet ongemakkelijk te zijn.
Hier zijn enkele communicatiestrategieën, die door de hele dierenartspraktijk omarmd zouden moeten worden, om op effectieve wijze regelmatige gesprekken over obesitas bij honden te leiden met vertrouwen, efficiëntie en medeleven, en ze om te zetten in kansen om de gezondheid van honden te verbeteren.
Het belang van proactief overgewicht bij honden bespreken met eigenaren
Obesitas is een complexe en multifactoriële aandoening met verschillende risicofactoren, zowel genetisch, fysiologisch, gedrags- als eigenaargerelateerd2. Sommige van deze factoren kunnen proactief worden aangepakt door de eigenaar erbij te betrekken, met de steun van het veterinaire team.
Recent onderzoek suggereert dat er een significant verschil is tussen wat hondeneigenaren zien als een gezond gewicht voor hun hond en wat dierenartsen in de praktijk vaststellen1. 77% van de eigenaren denkt dat hun huisdier de juiste grootte en het juiste gewicht heeft1, en slechts 4% van de eigenaren is zich ervan bewust dat hun huisdier overgewicht heeft1. Deze misvatting over hoe een gezond gewicht eruit zou moeten zien, kan leiden tot een onbedoeld gebrek aan gewichtsbeheersing bij de hondeneigenaren, wat leidt tot aanzienlijke gevolgen voor de gezondheid en ernstige complicaties. De meeste hondeneigenaren realiseren zich niet dat obesitas bij honden een belangrijk gezondheidsprobleem is dat de levenskwaliteit vermindert1, omdat ze zelden hun dierenarts raadplegen over het gewicht van hun hond: recent onderzoek geeft aan dat 50% van de eigenaren van gezelschapsdieren nog nooit veterinair advies heeft ingewonnen over deze kwestie1.
Verder blijkt uit onderzoek dat hondeneigenaren het meest geneigd zijn om deel te nemen aan gewichtsbeheersingsprogramma's wanneer ze aanbevelingen krijgen van een dierenarts of het veterinaire team, wanneer de supervisie van deze programma's wordt uitgevoerd door leden van het veterinaire team en wanneer ze begrijpen dat gewichtsverlies de gezondheid van hun hond zal verbeteren3. Dit benadrukt het belang van het bespreken van gewichtsbeheersing in de dierenartspraktijk: het is de verantwoordelijkheid van de dierenarts en het veterinaire team om samen te werken met eigenaren om hen voor te lichten en een gemeenschappelijk begrip te creëren van wat een gezond gewicht zou moeten zijn1,2. Om dit te bereiken, moet het veterinaire zorgteam regelmatig en proactief de kwestie op een tijdige en ondersteunende manier met hondeneigenaren bespreken2.
Het perspectief van de eigenaar begrijpen
Verplaats uzelf vooraf in de schoenen van de eigenaar en probeer hun perspectief te begrijpen. Veel hondeneigenaren beseffen of erkennen niet dat hun huisdier overgewicht heeft: voedsel geven aan hun hond kan gezien worden als een vorm van emotionele verbondenheid, een manier om liefde te tonen. In sommige gevallen kunnen eigenaren zich beschuldigd of defensief voelen; uit angst voor een oordeel kunnen ze aarzelen om het gesprek aan te gaan. Ook het accepteren van het feit dat hun hond overgewicht heeft, vereist dat de manier waarop ze voor hun hond zorgen mogelijk, zelfs onbedoeld, schadelijk is voor hun hond.
Het bespreken van obesitas bij honden moet daarom niet gaan over het veroordelen van hondeneigenaren, maar over meelevend luisteren en objectief de feiten op een rijtje zetten. Obesitas is een legitieme klinische aandoening die goed besproken moet worden, op een samenwerkende en positieve manier waarbij de eigenaar zich betrokken voelt en in staat wordt gesteld om positieve acties te ondernemen om voor de gezondheid van hun hond te zorgen. De houding van het veterinaire team tijdens dit gesprek moet bijdragen aan het opbouwen van vertrouwen en ervoor zorgen dat de eigenaar zich op hun gemak voelt om de gezondheid van hun hond te bespreken.
Toon empathie en luister actief om de juiste toon te zetten
Laat de hondeneigenaar zien dat u geeft om de gezondheid van hun hond. Het onderwerp van het gewicht van de hond moet worden benaderd met empathie, niet met verwijten. Empathie is cruciaal, want meestal willen baasjes doen wat het beste is voor hun hond. Positioneer uzelf als een meedenkende partner in plaats van een criticus.
Door uzelf te positioneren als een meedenkende partner in plaats van een criticus, kunt u het gesprek positief benaderen en gaat het over de gezondheid van de hond, niet over zijn esthetiek.
Om het gesprek met de juiste voet te beginnen, moet u het persoonlijk maken. Als u bijvoorbeeld de eigenaar en de hond in de spreekkamer begroet, zorg er dan voor dat u ze allebei bij hun naam noemt.
Tijdens het hele consult kunt u een neutrale, niet-oordelende, ondersteunende toon en taal gebruiken. Dit voorkomt stigmatisering en zorgt ervoor dat de dierenarts ook in de toekomst om zorg en advies blijft vragen2.
Actief luisteren kan ervoor zorgen dat de hondeneigenaar zich gehoord voelt. Het stellen van open vragen zal helpen om de eigenaar bij het gesprek te betrekken, terwijl er ook een uitgebreide anamnese wordt verzameld. Actief luisteren draagt er ook toe bij dat de eigenaar zich gehoord en gewaardeerd voelt en draagt bij aan het opbouwen van vertrouwen. Zorg ervoor dat u eigenaren laat praten en dat u zichtbaar erkent wat ze zeggen.
Hier zijn enkele voorbeeldzinnen die kunnen worden gebruikt:
- “Wat denkt u van het gewicht van [naam van de hond]?”
- “Kunt u mij meer vertellen over de dagelijkse voederroutine?”
- “Heeft u veranderingen opgemerkt in het energieniveau of de mobiliteit?”
- “Zou u open staan voor een kleine verandering, zoals de porties preciezer afwegen?”
Ook gaat het niet alleen om de woorden die we gebruiken maar ook om onze non-verbale communicatie.
- Maak oogcontact.
- Sta niet met uw armen over elkaar.
Zet het gesprek positief in, benadruk de voordelen van een gezond gewicht
Obesitas is een legitieme klinische aandoening2 en moet als zodanig worden behandeld. Dit wetenschappelijk onderbouwde gesprek moet positief worden gebracht, met de focus op haalbare resultaten en niet op wat er op dit moment mis is. Positieve feedback zorgt ervoor dat eigenaren zich gemotiveerd voelen in plaats van veroordeeld of bekritiseerd.
Gebruik wetenschap en feiten om gewichtsbeheersing te positioneren als een manier om “gelukkige jaren toe te voegen” in plaats van als een oordeel en benadruk de voordelen van een gezond gewicht en effectieve voedingsstrategieën op de toekomstige gezondheid en het welzijn van hun hond: levensduur, mobiliteit, levenskwaliteit2.
Hier zijn enkele voorbeelden van zinnen die gebruikt kunnen worden:
- “x% lichaamsgewicht verliezen kan de gezondheid van de gewrichten al enorm verbeteren.”
- “Een gezond gewicht kan helpen met het verlagen van [naam van de hond]'s risico op artrose en diabetes.”
- “Het behouden van een gezond gewicht kan [naam van de hond] helpen om een langer en gelukkiger te leven te lijden.”
Gebruik geen negatieve zinnen, bagatelliseer of stigmatiseer niet. Vermijd bijvoorbeeld de volgende uitspraken:
- ”Uw hond heeft overgewicht, en dat is een probleem”.
- “[Naam van de hond]is gewoon een beetje mollig” (Bagatelliseer het probleem niet1)
- “[Naam van de hond] is dik” (Stigmatiseer niet1)
Naast de voordelen van een gezond gewicht, en afhankelijk van het communicatieprofiel en de prioriteiten van de eigenaar, kunnen ook andere soorten voordelen worden benadrukt. Door er bijvoorbeeld voor te zorgen dat hun hond gezond is en een optimaal gewicht heeft, is de kans groter dat eigenaren op de langere termijn geld besparen op hun hond1.
Zet wetenschap centraal in de discussie door objectieve beoordelingstools te gebruiken
Zoals eerder genoemd, is obesitas een klinische aandoening die als zodanig behandeld moet worden. In plaats van te vertrouwen op subjectieve meningen, kunt u meetbare, visuele hulpmiddelen gebruiken om de discussie feitelijk te maken. Dit zal ertoe bijdragen dat het gesprek verschuift van persoonlijke oordelen en subjectieve feiten naar op feiten gebaseerde medische evaluaties, waardoor wetenschap centraal komt te staan in de discussie.
- Laat hondeneigenaren zien waar hun hond op de schaal scoort. Vergelijk het gewicht van de hond met rasstandaarden of eerdere records.
- Leg uit hoe body condition scoring (BCS) werkt als een praktische methode voor het evalueren van de lichaamsconditie door middel van palpatie en visuele beoordeling2.
Laat ook dingen zien, vertel ze niet alleen: gebruik visuele hulpmiddelen en demonstraties om de hondeneigenaar te betrekken en hen de sleutels te geven om beter te begrijpen hoe een gezond gewicht eruit zou moeten zien. Slechts 7% van de huisdiereigenaren weet hoe ze de ribben moeten voelen en het gewicht van hun huisdier moeten controleren1.
- Laat de hondeneigenaar zien hoe ze de ribben van hun hond kunnen controleren. Er zijn nu ook checkers voor de lichaamsconditie op verpakkingen van veel dierenvoedingsproducten om hondeneigenaren te helpen het gewicht van hun hond te bepalen.
Betrek de eigenaar in de oplossing
Educatie is niet genoeg; hondeneigenaren hebben de hulp van het veterinaire team nodig om hun goede bedoelingen om te zetten in concrete acties, gezonde gewoonten aan te leren en mogelijke uitdagingen aan te gaan1. Volgens de aanbevelingen van de BVA over obesitas bij gezelschapsdieren2 moet het veterinaire team geschikte manieren bespreken om risicofactoren voor obesitas te beheersen en eigenaren aanmoedigen om het gewicht en de lichaamsconditie van hun hond in de gaten te houden2.
Eigenaren zullen eerder geneigd zijn om mee te werken als ze het gevoel hebben dat er naar hen geluisterd wordt en dat ze deel uitmaken van het proces. Erken samen met de eigenaar dat gewichtscontrole een uitdagende taak kan zijn, maar dat het mogelijk is.
- Maak de hondeneigenaar deelgenoot van het proces door aan te bieden samen te werken, met realistische en haalbare doelen: “Laten we samen een klein doel stellen”. Het doel is om geen beperkingen op te leggen, maar om samen met de eigenaar een realistisch plan voor gewichtsverlies af te spreken.
- Bied aangepaste, stapsgewijze en haalbare doelen in plaats van strikte en onhaalbare doelen. Kleine veranderingen kunnen een groot verschil maken! Als de doelen te drastisch zijn, kan de eigenaar zich overweldigd voelen en eerder geneigd zijn om af te haken.
Formuleer een duidelijk voedingsadvies
Als deskundigen op het gebied van diergezondheid zouden dierenartsen de meest relevante gesprekspartners moeten zijn om voedingsadviezen te formuleren voor hondeneigenaren. Eis uw status als diergezondheidsprofessional dus op en ga het gesprek over voeding niet uit de weg, want voeding zou deel moeten uitmaken van het veterinaire consult. Zoals eerder genoemd, zoekt 50% van de eigenaren van honden met overgewicht geen veterinair advies over deze kwestie, dus er is zeker een kans om dit onderwerp weer in de handen van het veterinaire team te leggen.
Veranderingen in voeding en levensstijl moeten op een eenvoudige en niet-oordelende manier worden aanbevolen. Een duidelijke, op maat gemaakte aanbeveling zorgt ervoor dat eigenaren zich er eerder aan houden4.
- Stel gezondere voedingsgewoonten voor zonder de eigenaar een schuldgevoel te geven.
- Adviseer een voedingsplan op maat, gebaseerd op het klinisch onderzoek van de hond en de mogelijke comorbiditeiten.
- Benadruk het controleren van porties en hulpmiddelen voor het meten van het voer. Praktische richtlijnen helpen baasjes om in te schatten hoeveel en wat ze hun hond moeten voeren. Daarom wordt geadviseerd om een precieze dagelijkse voedingshoeveelheid aan te bevelen op basis van gewichtsdoelen.
- Beveel treats aan die laag zijn in calorieën2.
- Stimuleer lichaamsbeweging op een manier die past bij de levensstijl van de eigenaar.
Bied consistente follow-up en ondersteuning aan om de betrokkenheid van de eigenaar te garanderen
Gewichtsmanagement is een langetermijnproces, dat een uitgebreid managementprogramma3 en een consistente, voortdurende ondersteuning en follow-up door de dierenartsenpraktijk vereist.
- Bied extra hulpmiddelen aan (voedingsgidsen, educatieve folders, links naar online educatieve inhoud).
- Zorg voor follow-up na het consult, via e-mail of een telefoontje van de receptioniste, om de eigenaars betrokken te houden. Misschien kan een softwareoplossing dit automatiseren. Dierenartsassistenten kunnen de follow-up verzorgen.
- Plan regelmatige wegingen en voortgangscontroles in om eigenaren betrokken te houden. Deze moeten echt worden benadrukt als een manier om voortgang te meten, niet als kritiek.
- Blijf eigenaren aanmoedigen.
- Vier kleine overwinningen.
Het bespreken van obesitas bij honden met hondeneigenaren hoeft niet ongemakkelijk te zijn. Met empathie, positiviteit en een oplossingsgerichte benadering op basis van wetenschap en feiten kan het veterinaire team een moeilijk gesprek omzetten in een kans om een samenwerkingsverband met eigenaren op te bouwen om de levenskwaliteit van hun hond te verbeteren. Kleine, consequente veranderingen leiden tot gezondheidsvoordelen op de lange termijn, en met de juiste begeleiding zullen eigenaren zich gesterkt voelen in plaats van bekritiseerd.
Referenties add