Drinkwatermedicatie: 10 gouden regels

dinsdag 28 februari 2023

Voor het correct toepassen van drinkwatermedicatie, zijn er 10 gouden regels die bijdragen aan een zo optimaal mogelijk therapeutisch effect. Lees in dit artikel meer over deze 10 regels.

Drinkwatermedicatie (pijnstilling, antibiotica, vaccins) wordt veel toegepast en heeft voordelen bij een correcte uitvoering. Goede waterkwaliteit, een geschikt drinkwatersysteem en geneesmiddelen met een formulering geschikt voor drinkwatermedicatie zijn hierbij erg belangrijk.

Echter komen onregelmatigheden rondom het gebruik van drinkwatermedicatie nog regelmatig voor in de praktijk. Dit artikel geeft meer informatie omtrent de 10 gouden regels voor het correct toepassen van drinkwatermedicatie, die bijdragen aan een zo optimaal mogelijk therapeutisch effect.

Voor meer informatie kunt u terecht op: www.solustab.eu.

Regel 1: Controleer het drinkwatersysteem.

Voorkom biofilmvorming in het drinkwatersysteem. Biofilm groeit bij voorkeur in open systemen met vlotterbakken en op plaatsen waar weinig doorstroming is, of doodlopende leidingen zijn. Verder groeit biofilm graag in leidingen van staal of ijzer als er corrosie optreedt, waardoor leidingen van PVC de voorkeur hebben om te gebruiken in het drinkwatersysteem. Zorg er daarnaast voor dat de leidingen waterpas hangen, met zo min mogelijk bochten en niet in de buurt van verwarmingselementen daar dit een ideaal milieu creëert voor de groei van micro-organismen.
Regelmatige controle en onderhoud van het drinkwatersysteem bevordert de drinkwaterkwaliteit.

Een ideaal drinkwatersysteem heeft de volgende belangrijke eigenschappen:

1) Een waterbehandelingsinstallatie om te kunnen ontkalken of ontijzeren.
2) Mogelijkheid tot het regelmatig nemen van monsters van het inkomend (grond)water.
3) Drukregelaars; een waterdruk tussen de 0,5 en 1 bar zorgt voor een voldoende stroming.
4) Een goed werkende doseerpomp.
5) Een stroomregelaar die de wateropname van de dieren registreert.
6) Een dubbel systeem: één buis wordt alleen voor schoon water, de andere alleen voor medicinaal water.
7) Gekleurde handvatten die aangeven welke leidingen medicinaal water en welke schoon water bevat.
8) Gesloten medicijntank en voldoende geconcentreerde oplossing om tot 24 uur lang drinkwatermedicatie te leveren.
9) Spoelkraan.
10) Secties: 1 of 2 enkele buizen met minimale bochten en aan het uiteinde een spoelkraan.
11) Drinknippels die direct onder de leidingen hangen met verticale slangen / leidingen

Regel 2: Kalibreer de doseerpomp

Aan te raden is om de doseerpomp minstens 1x per jaar te controleren. Dit om onder- of overdosering van de medicatie te voorkomen.

Regel 3: Test de waterkwaliteit

Test het drinkwater bacteriologisch minstens 2x per jaar en test aan het begin van het drinkwatersysteem én bij de drinknippels. Het chemisch testen van het water dient 1 á 4x per jaar te gebeuren, afhankelijk van de soort waterbron.

Voor het testen van de waterkwaliteit, worden stalen opgestuurd naar het laboratorium, maar enkele testen kunnen ook zelf uitgevoerd worden; bijvoorbeeld de hardheid, pH en ATP (als maatstaaf voor microbiële activiteit). Visuele beoordeling van het water kan ook; hoe ziet het water eruit (kleur, helderheid), hoe ruikt en smaakt het, etc.

Onderstaande tabel geeft diverse criteria weer voor de drinkwaterkwaliteit. Het drinkwater is ongeschikt voor gebruik als 1 of meer parameters afwijkend zijn, of als 3 of meer parameters tussen de gezonde en afwijkende waarden liggen.

Regel 4: Kies het juiste product

Voor een optimaal therapeutisch effect, is het gebruik van producten met een geschikte formulering belangrijk. Vermijd producten met lactose i.v.m. een hoger risico op biofilmvorming en gebruik producten met een hoge oplosbaarheid en stabiliteit. De Solustab Range van Dechra zijn lactosevrij en hebben dankzij een unieke formule een optimale balans tussen oplosbaarheid en stabiliteit.

Regel 5: Bereken de juiste dosering.

Het berekenen en instellen van de juiste dosering is erg belangrijk, waarbij gelet moet worden op het (totale) lichaamsgewicht, drinkwateropname en het aantal milligram of milliliter product per kilogram dier. Om over- of onderdosering te voorkomen, is het installeren van watermeters aan te raden.

Regel 6: Draag bescherming

Draag handschoenen en een masker bij gebruik van de medicatie om direct contact met de huid en inademing van het product te voorkomen.

Regel 7: Bereid de voorraadoplossing

Zorg voor bij aanmaak van de voorraadoplossing, dat de emmer schoon is, om eventuele degradatie van, of interactie met de medicatie te voorkomen. Bereid voldoende oplossing voor minimaal 24 uur en sluit de emmer goed af als preventie tegen contaminatie.

Regel 8: Monitor de dieren

Tijdens de behandeling is het van belang om de dieren goed op te volgen. Verbetert de gezondheidsstatus van de dieren, slaat de behandeling aan? Wat gebeurt er met de waterconsumptie? Indien de dieren niet herstellen als verwacht, neem dan contact op met uw dierenarts voor vervolgstappen.

Regel 9: Reinig het systeem

Reinig het systeem na gebruik van de medicatie, vergeet hierbij ook niet om alle materialen (voorraademmer!) te reinigen. Het drinkwatersysteem dient ook regelmatig gereinigd te worden wanneer er geen drinkwatermedicatie is gebruikt. Hoe de leidingen gereinigd worden is afhankelijk van het soort huisvestingssysteem (bij. continue huisvesting v.s. all-in-all-out).

Producten op basis van waterstofperoxide (H2O2) zijn het meest effectief, maar deze zijn bij lage concentraties niet bacteriedodend. Om verstopping van de drinknippels te voorkomen, wordt het beste gestart met een lage dosering (0,005% = 50 ml per 1000 L water) om deze dan elke 48 uur te verhogen met 50 ml totdat de 250 ml per 1000 L water is bereikt (0,025%). 250 ml per 1000 L water is de maximale concentratie die geen invloed heeft op de smaak van het water.

Voor het afdoden van de bacteriën is het gebruik van een desinfectans aan te raden (vb. natriumhypochloride). In de juiste (lage) concentratie kan dit worden gedaan in aanwezigheid van dieren in de afdeling. Als de afdeling leeg is, kunnen hogere concentraties waterstofperoxide gebruikt worden. Boven de 2% heeft waterperoxide ook een desinfecterend effect, waardoor natriumhypochloriet dan niet nodig is. Vraag voor gebruik, altijd bij uw leverancier naar de juiste dosering en toepassingstips, zodat u optimaal resultaat behaalt.

Regel 10: Niet mengen

Het mengen van producten is tegenaangewezen (medicijnen, vitamines, zuren etc.), omdat het kan leiden tot een onvoldoende werkzaamheid van de medicatie. Door het mengen kunnen producten neerslaan, slecht oplossen, instabiel of inactief worden.  

Wilt u meer weten over drinkwatersystemen, -kwaliteit, en -medicatie, kijk dan op onze website: www.solustab.eu

_{Geschreven door drs. J. de Mul , werkzaam voor Dechra als productmanager landbouwhuisdieren & paard}